Waarom is Value Driven Transformation dé uitdaging voor de komende jaren in de energiesector? En zeker in België? Omdat elk betrokken bedrijf voor een transformatie staat, gedreven door de enorme veranderingen in de markt.
Het marktmodel in de energiesector is al decennia hetzelfde: er wordt centraal elektriciteit geproduceerd, via een nationaal hoogspanningsnet (Elia) verdeeld naar regionale distributienetbeheerders (Eandis, Infrax, Sibelga, Ores, Tecteo), die de huizen en bedrijven beleveren. Binnen deze waardeketen is enkel de productie en levering gecommercialiseerd, de rest van de activiteiten is gereguleerd.
Voor gas geldt een gelijkaardig model, alleen is het hier Fluxys dat gas importeert via zee en internationale pijpleidingen via het hogedruknetwerk en dit dan aanbied aan de distributienetbeheerders.
Het in evenwicht houden van de verschillende netwerken door het afstemmen van vraag en aanbod is geen sinecure, omdat niet alle input en afname real time gemeten wordt. Zeker met niet-gemeten particuliere zonne- en windenergieproductie is het een heikele oefening om de juiste balans te bereiken.
Maar er staan de energiesector veel grotere uitdagingen te wachten die de traditionele heilige huisjes omver zullen blazen.
Transformeren om morgen relevant te blijven
Meer en meer duurzame en decentrale productie vereist een netwerk dat al die productie kan meten en eventueel sturen. Zoniet gaan we terug naar heel kleine lokale elektriciteitsnetwerken die de lokale productie ook lokaal levert en verbruikt. Maar als die microgrids dan niet autonoom balanceerbaar worden dankzij het Internet of Things (IoT), wat is dan de rol van de distributienetbeheerder nog?
Huizen worden energiezuiniger, hebben steeds minder gas nodig voor verwarming, hebben binnenkort allemaal een huisbatterij om voldoende energie op te slaan die ze zelf misschien produceren, landelijke gebieden worden bevoorraad door (eventueel autonoom rijdende) auto’s die uit de stedelijke gebieden komen… Dit alles geregeld en gestuurd door communities die hun apparatuur via internet/IoT samenbrengen om zo efficiënt mogelijk om te gaan met hun energie. Hebben leveranciers dan nog iets te leveren en te produceren?
In de iets nabijere toekomst zijn er bedrijven uit andere sectoren die ook in de energiemarkt gaan instappen: Telecom zoekt naar toegevoegde waarde in de energiesector om te combineren met hun capabilities, Colruyt start als officiële producent en leverancier van elektriciteit en wil zelfs de rol van DNB opnemen, ze bouwen een aardgasnetwerk uit, …
Dit gezegd is het misschien niet slecht dat de Belgische regering er de laatste jaren niet in slaagde een visie te ontwikkelen op de energievoorziening in ons land. Zo zijn er alleszins geen zinloze investeringen gebeurd. Doordat de nucleaire productie nog 10 jaar langer blijft doorgaan, koopt de regering de sector, en zichzelf, wat extra tijd.
Dit geeft onze bedrijven de kans op zoek te gaan naar waar echt waarde zit in de energiewereld van de toekomst. En dat is het startpunt van Value Driven Transformation: rekening houdend met onze eigen organisatie en alles wat er rondom ons gebeurt op zoek gaan naar de juiste waarde voor de organisatie en de klant. En die waarde op te volgen tijdens een transformatie die alle bedrijven in de energiesector gaan doormaken in de komende jaren.
Hoe pak je transformatie het best aan?
In meer traditionele bedrijven door een breed intern team samen te stellen bestaande uit jonge creatieve mensen in balans met enkele mensen die gepokt en gemazeld zijn in de sector. Dat team laat je dan samenwerken met mensen uit andere sectoren, op plaatsen waar co-creatie en innovatie het hoogste woord voeren.
Samen kunnen ze dan op zoek gaan naar nieuwe waarde voor het bedrijf, waarbij ze in de portfolio van investeringen en projecten de ruimte krijgen om initiateven te nemen die soms wel en vaak niet waarde opleveren.
In parallel dienen meer investeringen in de portfolio te gebeuren die het bedrijf op een gestructureerde manier voorbereiden op die nieuwe waardemodellen: voorzie processen en IT-systemen op het samenwerken met externe partners, voorzie flexibiliteit in diensten, omarm de digitale wereld, maak je interne data beschikbaar om te combineren met de buitenwereld, …
Kortom: volg de evolutie kort op en stuur bij waar nodig, monitor geleverde waarde nauwgezet.
Waar naartoe voor distributienetbeheerders en leveranciers?
DNB’s moeten op zoek naar hun rol in deze energiewereld van de toekomst. Welke waarde kunnen zij nog leveren? Welke waarde kunnen ze hun klanten aanbieden? En tegen welke prijs? De huidige distributietarieven staan onder druk, men dient meer verantwoording af te leggen voor budgetten en geleverde waarde, gecombineerd met de extra investeringen voor smart metering en het nieuwe marktmodel.
Leveranciers moeten op zoek gaan naar bijkomende waarde. Die van gas en elektriciteit neemt immers elk jaar af, klanten zien de waarde niet onmiddellijk en gaan vooral op zoek naar de laagste prijs. Hoe kunnen leveranciers waarde bieden waardoor hun klanten hen trouw blijven? Op een duurzame manier?
Alle energiebedrijven staan voor een dergelijke zoektocht: als ze niet voldoende snel ageren, zullen andere bedrijven hen voor zijn en hun rol overnemen of doen verdwijnen. Enkele voorbeelden van zowel hits als misses: Nokia en smartphones, Swatch en auto’s, Proximus als TV-kanaal in de mediawereld, Lego als tekenfilm en digitale spelletjesfabrikant met waardevolle educatieve oplossingen, … . In de UK zijn telecomproviders al jaren ook energiespelers.
De komende jaren zal de energiewaardeketen veranderen. AE staat klaar om onze klanten daarin met een frisse blik en een structurele aanpak te ondersteunen.
Neem contact met ons op en ontdek hoe we u met uw value driven transformatieproces kunnen helpen.
